Fuzûlî, yaşadığı 16. yüzyıldan bugüne kadar yetişen, Türk edebiyatının tanınmış şairleri içerisinde en büyük lirik şairi olarak şiir tahtında oturmaktadır.Doğuştan şair yaratılmış olan bu müstesna kabiliyet Türk, Arap ve İran kültürlerinin tabakalaştığı Irâk-ı Arab'da Arapçayı, Farsçayı ve devrinin bütün ilimlerini hakkıyla öğrenmiştir. Eserlerinden tefsir, hadis, kelâm, fıkıh, mantık, hendese, astronomi ve tıp ilimlerini bildiği anlaşılmaktadır. Bu sebeple kaynaklar ondan " Mevlânâ Fuzûlî " diye bahsetmişlerdir. Fuzûlî, şairliği ve âlimliği yanında faziletli, erdemli büyük bir insandır. Alçak gönüllü, dünya malında hırsı olmayan, kanaatkâr, aynı zamanda onurlu ve haysiyetli bir kişidir. Dünyanın insanı alçaltan geçici isteklerine, fakirliğin v yokluğun huzurunu tercih etmiş, sabır ve kanaatte ebedî saadeti bulmuştur:

Fakr mülki taht ü âlem terki efserdür mana
Şükr lillâh devlet-i bâkî müyesserdür mana.

" Bana yokluk ülkesi taht, dünyayı terketmek de taçtır. Tanrı'ya şükürler olsun, bana böyle kalıcı bir devlet nasip olmuştur." der.

O, bütün şiirlerinde bilgi öğrenmeyi,sevgiyi,hoşgörüyü,alçak gönüllülüğü,doğrluğu ve temiz kalpliliği öğütlemiş;cahilleri,ilmi kendi tevzirlerine alet eden okumuşları,sahte seyyidleri, iki yüzlü menfaatçi softaları,rüşvetle iş yapan kadıları ve memurları yererek onlardan şikayet etmiştir.

Fuzûlî velût bir yazar, çeşitli konularda eserler vermiş aydın bir âlimdir.Manzum ve mensur olmak üzere Türkçe,Arapça ve Farsça 15'ten fazla eser yazmıştır.Fuzûlî Türkçe mensur eserlerini sanatlı, secili bir üslûpla yazar. O, geniş kültürü,keskin zekası,kıvrak kalemi ve şair ruhu ile sanatlı bir üslûpla yazmış olmakla birlikte nesri son derece akıcı, ahenkli ve güzeldir. Türkçe Divan'ın ön sözü, mektupları ve Hadîkatü's-s,'eda 'sı Divan edebiyatının sanatlı nesrin mükemmel örnekleridir.Zekasının keskinliği,kaleminin ustalığı,ifadesinin güçlülüğü ve güzelliği ile hiciv edebiyatımıza Şikâyet-nâme gibi bir şaheser kazandırmıştır.

Sanatı

1 ) Şiirinin en önemli özelliği içtenliği, coşkunluğu ve sadeliğidir.
2 ) Şiirlerinin başlıca temaları; sevgi, ıstırap, dünyanın faniliği, ölüm
vs.'dir.Bunların ele alınışında lirizm dikkati çeker.
3 ) Gençlik şiirleri dil bakımından Azeri edebiyatının özelliklerini
gösterir.Osmanlılar’ın Bağdat'ı almalarından sonra yazdığı şiirlerin ise
sözlük ve gramer kuralları bakımından Türkiye Türkçesi' ne uyduğu görülür.